Centro Polifunzionale Culturale 'Jordanek'
KONCEPCJA URBANISTYCZNA – UZASADNIENIE:
Głównym zamierzeniem przekształceń rejonu Jordanek było takie rozmieszczenie przestrzeni i obiektów, aby teren ten wraz ze stojącymi na nim budynkami stał się centrum kulturalnym Torunia - doskonale funkcjonującym, przyciągającym uwagę i stanowiącym odpowiednie tło dla planowanych tutaj wydarzeń, a zarazem miejscem otwartym i przyjaznym dla mieszkańców miasta. Podstawową dyspozycją było umieszczenie bryły gmachu sali koncertowej - obiektu który ze względu na swą funkcję stanie się najważniejszym i generującym najwięcej interakcji funkcjonalnych - bezpośrednio przy Alei Solidarności. Wraz z istniejącym przy Wałach Generała Sikorskiego budynkiem Centrum Sztuki Współczesnej stworzy to wyraźny układ dwubiegunowy w którym oba gmachy powinny odgrywać rolę dominującą. Obiekt hotelowo-konferencyjny został umieszczony wewnątrz kwartału dla dopełnienia projektowanej zabudowy. Kontynuuje on ortogonalną siatkę zabudowy budynków znajdujących się przy Wałach Generała Sikorskiego, pozwalając by gmach Sali Koncertowej wyróżniał się nie tylko tym iż jest największą bryłą, lecz również jedyną ustawioną prostopadle do Alei Solidarności. Kolejnym założeniem kompozycyjnym było wytworzenie w centralnej części obszaru, dużego, pięciokątnego, trawiastego terenu otwartego - błoni - będącego miejscem mogącym pomieścić duże imprezy plenerowe i stanowiącego przestrzeń, na którą otwarty jest zespół hotelowo konferencyjny, jak również stanowiącego przedpole i przeciwwagę dla kubatury sali koncertowej. Taka dyspozycja pozwala traktować budynki przy Wałach Generała Sikorskiego wraz z hotelem, jako kontynuację i uzupełnienie zabudowy toruńskiej starówki, podczas gdy budynek sali Koncertowej wraz z otwartą przestrzenią placu centralnego jest elementem wykraczającym poza nią, swoistym zwornikiem pomiędzy starą gęstą zabudową, zadrzewionymi terenami Jordanek i dalej, nowszymi dzielnicami miasta.
Równolegle do północnej fasady sali koncertowej zaprojektowano podłużny plac łączący Al. Solidarności z „błoniami”. Plac ten będący analogią placu znajdującego się po zachodniej stronie Centrum Sztuki Współczesnej znajduje swoją kontynuację w kierunku skrzyżowania ul. Czerwona Droga i Al. Jana Pawła II i tuż przy nim kończy się skwerem stanowiącym zamknięcie a zarazem swoistą bramę do znajdującej się wewnątrz przestrzeni . Skwer ten , pozwala uzupełnić logicznie kształtujący się ciąg zadrzewień stanowiących „Planty” Torunia. Zasadzone na nim niskie drzewa o regularnych koronach izolują optycznie teren Jordanek od skrzyżowania, a zarazem pozwalają ponad ich koronami uzyskać otwarcie, umożliwiające ekspozycję fasad Budynku Sali Koncertowej i budynku hotelowo-konferencyjnego z dalszej perspektywy, zwłaszcza z osi ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego.
Plac centralny został więc ograniczony od strony wschodniej i południowej pierzejami wytworzonymi przez budynek Sali Koncertowej i Hotelu, a od strony północnej i zachodniej ścianą istniejącej zieleni wysokiej.
Dwie korespondujące ze sobą przestrzenie placów przyległych do budynków Sali Koncertowej i Centrum Sztuki Współczesnej zostaną połączone szerokim bulwarem pieszym opartym o pierzeje budynków. Bulwar ten miałby stać się głównym ciągiem integrującym poszczególne obiekty terenu Jordanek – promenadą wprowadzającą ruch do wewnątrz zespołu
Centrum kulturalno-kongresowe wraz z Centrum Sztuki Współczesnej i Teatrem im. Wilama Horzycy oraz terenami zielonymi tworzyłoby unikalny kompleks – ogród sztuki i kultury, tworzący kompozycję otwartą, umożliwiającą w przyszłości wzbogacenie jej o kolejne elementy.
ZAŁOŻENIA W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU
Dominującym elementem w strukturze parku są pozostałości plant miejskich, których trzon tworzy stary drzewostan oraz młodsze nasadzenia towarzyszące istniejącym obiektom sportowym. Stan zdrowotny większości drzew jest dobry jednak ich wiek oraz masowo występująca jemioła skłaniają do wykonania nasadzeń drzew, które sukcesywnie będą zastępowały zamierające stare okazy. Nasadzenia na terenie pozostałości plant zaproponowano w formie nieregularnych grup drzew oraz soliterów wypełniających wolne przestrzenie w obrębie starego drzewostanu.
U zbiegu ulic Al. Jana Pawła II oraz Czerwona Droga, w miejscu łuku dawnego stadionu zaproponowano wprowadzenie grup drzew w formie swoistych ‘implantów’ czyli regularnych nasadzeń w obrębie placu wejściowego tworzących miejską bramę wprowadzającą do parku. ‘Implanty’ wykonane zostaną z drzew o formie piennej i koronach zawiązanych na równej wysokości ok. 2m umożliwiających wypoczynek w ich głębokim cieniu. Obydwie grupy implantów przedzielone są promenadą prowadzącą prosto na plac wejściowy Sali Koncertowej. Wzdłuż promenady ulokowano płytkie zbiorniki wodne a na placu wdłuż fasady budynku Sali Koncertowej zaprojektowano zespół fontann w formie tryskaczy wpuszczonych w nawierzchnię z płyt granitowych. W otoczeniu tego placu teren ukształtowano w sposób amfiteatralny dzięki czemu sam plac może pełnić rolę plenerowej sceny koncertowej.
Centralną część parku Jordanki wypełniają błonia w formie rozległaj trawiastej polany, która może pełnić rozmaite funkcje - od czysto dekoracyjnej, przez rekreacyjno-sportową czy kulturalną
Zaprojektowano ukształtowanie terenu błoni w postaci lekko opadającej w kierunku Sali płaszczyzny trawnika, z nielicznymi „nacięciami” chodników co pozwoli na podkreślenie rangi Sali Koncertowej i stworzenie odpowiednio pojemnej przestrzeni dla urządzania ważnych uroczystości, koncertów, występów i spektakli plenerowych. Na co dzień będzie służyć mieszkańcom Torunia jako miejsce rekreacji, spotkań i wymiany poglądów.
Na polanie pozostawiono dużą wierzbę płaczącą z założeniem przeprowadzania w jej otoczeniu kameralnych koncertów dla mniejszej liczby osób.
Od strony południowej polanę zamyka ciąg komunikacyjny w formie układu dużych płyt będący jednocześnie plenerową galerią rzeźby stanowiącą uzupełnienie ekspozycji pobliskiego Muzeum Sztuki Współczesnej. Ciąg ten stanowi wygodne połączenie komunikacyjne funkcji skupionych wokół błoni. Do celów ekspozycyjnych w sposób doskonały nadają się podcienie znajdujące się z trzech stron sali koncertowej.
Od zachodniej strony Centrum Hotelowego zaprojektowano place umożliwiające funkcjonowanie ogrodów kawiarnianych i restauracyjnych.
ARCHITEKTURA:
Główne decyzje projektowe:
- stworzenie jednorodnego w odbiorze obiektu kojarzonego ze swą funkcją i rangą w mieście,
- zaprojektowanie obiektu mającego być wizytówką miasta aspirującego do rangi Europejskiej Stolicy Kultury
- celowe ograniczenie środków wyrazu – budynek jako tło dla rozgrywających się w nim i wokół niego spektakli i wydarzeń
- monumentalna bryła – łatwo rozpoznawalna w krajobrazie miasta – wszystkie eksponowane elewacje posiadają wspólny motyw pozwalający na szybka identyfikację obieku - landmark
- stworzenie nastroju właściwego do odbioru przedstawień i koncertów – budynek jako miejsce kontemplacji Sztuki
- typ elewacji pozwalający na połączenie wizualne przestrzeni foyer z przyległym placem i otoczeniem budynku z jednej stony, z drugiej wyraźne oddzielenie świata codziennego od świata Sztuki
- zaprojektowanie, obiektu którego wygląd nie będzie kojarzył się z budynkiem komercyjnym
Dyspozycje przestrzenne polegają na umieszczeniu foyer sali w północno-wschodnim narożniku budynku, przy Al.Solidarności. Jest to miejsce najbardziej eksponowane, widoczne od strony skrzyżowania z ul. Czerwona Droga. Takie usytuowanie pozwala na połączenie wnętrza budynku z przyległym placem będącym niezbędną przestrzenią recepcyjną oraz wprowadzającą w głąb terenu Jordanek. Foyer stanowi wewnętrzny dziedziniec – kontynuację zewnętrznego placu wydzieloną od codziennego zgiełku – jest buforem mającym za zadanie stopniowo wprowadzić nas do świata muzyki i sztuki. W warstwie przestrzennej należy do świata zewnętrznego lecz w warstwie percepcyjnej jest już wewnątrz budynku. Duża wysokość wnętrza, wertykalne, gęste podziały elewacji mają stworzyć nastrój podobny do nastroju wnętrz kościelnych, znacznie bardziej uduchowiony niż typowe przestrzenie wejściowe do obiektów kulturalno-konferencyjnych. Kubatury sal koncertowych, salę prób, oraz funkcje zapleczowe umieszczono w zamkniętej dwuskrzydłowej formie – sarkofagu - przyległym do budynku Urzędu Wojewódzkiego. Węższe skrzydło południowe mieści salę kameralną, salę prób, garderoby personelu artystycznego oraz częśc biurową. Najbardziej przyciągające uwagę, szersze skrzydło północne, będące definitywnym zakończeniem masywnej tkanki miejskiej pomieści wielofunkcyjną salę koncertową - Wielkie Audytorium - będące swoistą kulminacją świata Kultury i Sztuki. Wejście z foyer do Audytorium znajdujące się na poziomie górnego rzędu parteru widowni prowadzi poprzez cztery pary szerokich drzwi, które w pozycji otwartej umożliwiają wgląd do wnętrza sali. Zdecydowano się na prostokątny plan audytorium, nawiązujący do najlepszych przykładów klasycznych sal koncertowych. Jest to rozwiązanie sprawdzone, dające pewność właściwego rozkładu energii akustycznej, jak również klasyczny i dystyngowany wygląd. Duża sala posiada dwa poziomy balkonów, pozwalające ograniczyć obrys rzutu poziomego, wykorzystać efektywnie kubaturę jak również w sposób elegancki ograniczyć pojemność sali – w przypadkach gdy duża częśc miejsc jest nie zapełniona. Proponujemy, aby dzwony carilionu zostały umieszczone w najbardziej eksponowanym, północno-wschodnim narożniku budynku, w pobliżu placu wejściowego, aczkolwiek architektura budynku, a zwłaszcza głęboki podcień okalający budynek z trzech stron daje możliwośc umieszczenia dzwonów na elewacji wschodniej, północnej jak i zachodniej. Podcień ten wraz z przyległym do niego placem jest również doskonałym miejscem na stałe bądź czasowe umieszczenie rzeźb lub innych form sztuki.
Od strony południowej budynku znajduje się wejście dla personelu oraz na poziomie -1 podjazd zapleczowy z rampą wyładowczą. Od tej strony znajdują się również wjazdy do parkingu podziemnego. Należy podkreślić iż zaproponowany dwupoziomowy parking podziemny mimo złożonych warunków gruntowo-wodnych jest rozwiązaniem optymalnym ze względu na koniecznośc wymiany gruntu – zalecenie z dołączonej do warunków konkursu dokumentacji geologicznej.
MĄKA. SOJKA. ARCHITEKCI
AUTHORS:
architect - Maciej Mąka
architect - Radosław Sojka
architect - Radosław Bajor
architect - Mariusz Komraus
architect - Joanna Longa
architect - Grzegorz Madejski
architect - Bartosz Piestrzyński
architect - Grzegorz Pyzikiewicz
architect - Dagmara Szyszak
acoustic engineer- Radosław Smoliński
landscape architect - Robert Nowicki